Yeni ve sivil bir anayasa için TBMM Anayasa Komisyonuna ilettiğimiz öneriler:

1.       Kamu görevlileri için tarafsızlık ilkesi hayati öneme sahiptir. Ancak bugüne kadar tarafsızlık ilkesi kılık-kıyafete indirgendi. Kıyafet üzerinden kişilerin kamuda hizmet verip veremeyeceği tartışıldı. Bu tutum binlerce kamu görevlisinin hizmet verirken tarafsızlık ilkesine riayet etmesine rağmen salt kılık-kıyafeti nedeni ile ceza almasına ya da meslekten uzaklaştırılmasına neden oldu. Yeni ve sivil bir anayasada kamu görevlileri için tarafsızlık ilkesi verdikleri hizmetle ölçülecek şekilde tanımlanmalıdır.

 

2.Kişiler temel haklarını kullanırken kılık-kıyafet tercihleri kendilerine bırakılmalıdır. Bir kıyafet şekli hakkında açıkça kanun olmadığı sürece kimsenin temel haklarını kullanması yönetmelikler ve kanun hükmünde kararnamelerle (KHK) sınırlandırılamamalıdır. Sivil bir anayasa temel hakların kısıtlanması hususunda ancak kanunların muhatap alınabileceğinin altı yoruma yer bırakmayacak şekilde çizmelidir.

 

3.TC Vatandaşları arasında devletle ilişkilerde eşitlik ilkesi esas alınmalıdır. Hizmet alan- hizmet veren ayrımı eşitlik ilkesine aykırıdır. Hiçbir vatandaş etnik, dini, kültürel, siyasal ya da sosyal aidiyeti nedeniyle kamu hizmetinden men edilmemelidir. Tüm vatandaşlar için kamu hizmeti verme hakkı –ceza gerektiren suçlar dışında- sınırlandırılmamalıdır. Yeni ve sivil bir anayasa vatandaşlar için çalışma hakkını garanti altına almalıdır.

 

4.       Eğitim hakkı en temel insan haklarından biridir. Dış görünüş ya da kılık-kıyafet hiçbir vatandaşı eğitim hakkından men etmek için gerekçe olarak gösterilememelidir. Yeni ve sivil bir anayasada eğitim hakkı yoruma mahal bırakmayacak şekilde tüm vatandaşlar için garanti altına alınmalıdır.

 

5.       Demokratik bir prensip olan çoğulculuk ilkesi eğitimde çoğulculuk için de uygulanmalıdır. Laik eğitim kurumları olduğu gibi farklı dini, kültürel, etnik ya da siyasal ekollerin kendi eğitim kurumlarına sahip olabilmelerinin önü açılmalıdır. Her ailenin çocuklarına kendi dini, kültürel ya da etnik aidiyetlerine özgü eğitim verilmesi talebi demokratik bir talep olarak anayasada tanınmalıdır.

 

6.Üniversiteler doğası gereği bilimsel fikirlerin tartışıldığı farklı dini, siyasi, sosyal ve kültürel ekolleri temsil eden eğitim kurumlarıdır. Türkiye’de de üniversiteler tekçi zihniyetten kurtarılmalıdır. Yeni ve sivil bir anayasada devlet zihniyetinden bağımsız bir üniversite kavramını hayata geçirmek üzere Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK) kaldırılmalı, üniversitelerde bilimsel bağımsızlık sağlanmalıdır.

 

7.Aile içi şiddet bugün Türkiye’nin kronik bir sorunudur. Aile içi şiddetle ilgili yer alan yeni kanun ve düzenlemeler korunmalıdır. Anayasada ise tüm bireylerin şiddetten uzak bir ortamda yaşamaları temel hak olarak tanımlanmalıdır. Buna aykırı davranan aile bireyleri bu temel hakkı çiğnedikleri için ayrıca ceza almalıdır.